GWARA BUKÓWIECKA

TEKSTY W GWARZE BUKÓWIECKIEJ

Lista tekstów:

ŻABA
Strach mo wielgie łoczy (dialog dla dwóch osób)
Legynda o królu Popielu
Przyśpiewka: „Kłoza nóm się łokłozióła”
Ni ma to jak naszo mowa

ŻABA

Jedno żaba wciuż kwynkała,
wiync roz kiedyś z wyra stała,
do dochtora rejtu rejt…
i powiado: „Żym jes bejt…”

Dochtur wdzioł na kluke bryle,
bado stwora z przodku, w tyle,
kuknuł dzie śpik, dzie wyntroba…
rzek:”Niedłobro to chłoroba…
–   chorupsko z pocyniu sie wdało
–   pajni dur wilgno jes cało
–   Niech pajni nie noro sie w stowku
–   Niech pajni nie kaczo sie w rowku
–   Niech pajni sie w fasce nie plumpie
–   nie siednie – bruń Pan Bóg na pumpie!
–   Jak lugo galop uciykać!
a tojka – łba nie wytykać
–   Niech pajni ślopty nie tyko
i nic mokrygo nie łyko
–   Niech z rana wylizie na słunko
i w żodny sie breji nie tunko!
Już żabisko do dum śtampie
Chłoro – że sie ledwie rampie!
„Dochtur kożum suchać musze
myśli – zaro sie obsusze…”

Suszy sie żabisko, suszy
oż sie żabie łogun kruszy!
Potym gnotki, łobka, dupka
– oż łostała proszku kupka…
A dochtur sie szodro za ucho:
„Nie uszło wej żabie na sucho…”

Zofia Dragan

Strach mo wielgie łoczy
(dialog dla dwóch osób)

–   Latoś nos wziuło na spuminki o naszy ciotce Agniszce
–   Za panne, zaro po włojnie robiuła łuna we wyłuszczarni we Włoszakowicach
–   Każdy dziyń ryjchło rano szła na piechotke do Włoszakłowic
–   Dzieś tak w śtyrdziestym łósmyjm rłoku buła młócno fest zima. Śniegu buło tyla, że nie buło drujgi jyno tajkie dymbojkie tunele
–   Bo ludzie odświgali śniyg na bok i na bok , gibali coroz wyjży i tajkie tunele się porobiuły, że aby łopki ludzióm buło widać
–   Jedyn dziyń,
–   w puniedziałek
–   O pu szóste rano ciotka rwa do roboty
–   Ćmok buł jeszczy, jak to zimum..
–   A ciotka wali samym środyjszkiym tunela
–   Pko się już płod głórke kole Apolnarskiygu co na hubach mo gospodarke i naroz oż struchla…
–   Bło na głórce nogle, nie wiada skyndy ukoza ji się jakoś tako wylynga, istno młora!
–   Miała ci łuna kruciuśkie giyrki i łob wielkachnum jak śtołba
–   A brzucha to wcale ni mia
–   Kolybała się cało na wszyjskie struny, a co stynka’, a co chorchla’
–   A naszo ciotka stajała jak łokaminiało i ani wtefte ani wtamtefte
–   Nu bo dzie mia ućknunć? Z jedne struny śniyg, z drugie śniyg..
–   A ta młora coroz bliży! Nie buło inne rady, ciotka się łobruciuła i wydarła na Bukłówiec
–   A skrzecza jak by jum któ ze skłóry łodziyroł. Dłobrze, że nie miyszkumy w głórach bo byj lawine wyjwołala, szak
–   Naroz się potoczyła na jakimsik chrympie , zaś się poślizgnuła i z całym szwungiym rumnuła łbym we ściane ze śniegu
–   Łob ji wlecia’ w śniyg, wygrachlać się ni może, a tu młora już prawie nad nium,…
–   A brzunko czymsik, a klekłoto, a mrugdo i jeszczy ji się dyjm skyndyś wali
–   Ciotka siptajum zdrowaśki i latnium i naroz słyjszum…
–   „Agniszka, to tyj?, nu przeciu nie skrzecz tak bo mi bez uszy idzie!!” i pumogo ciotce wyjtośtać się ze śniegu
–   Ciotka tak sucho, głos byj mia znać…
–   „Nu Agniszka, Nie znajesz mnie, przeciy to jo, Ignaś Grzesiecki, twój sómsiod…” – ciungnie młora
–   Tero dopiyro ciotka pozna. To buł jeje sómsiod Ignaś, co to po zabawach gryjwoł…
–   A Ignaś prawi dali. Nu grali myj wczoraj na rumblu we Włoszakowicach, a że mróz jak holipa, to żym się dżymnuł u Lołosia Dudka, a tero ide do dum…
–   A wiycie czymu się ciotce młora zwidzia? Bo Ignaś groł na tajkim wielgim bymbnie i wlyk gło przede soby
–   A że był ciyżki jak kaduk to stynkoł
–   A ty rozmaite blachyry od bumbna brzynkały jak łańcych płtympińca
–   A że Ignaś bez ustanku ćmiół faje to szed dyjm..
–   Nu i to by buło tyla…
–   wiycie, strach mo wielgie łoczy (Razem)

Zofia Dragan

Legynda o królu Popielu

Może to już wiycie – a może nie wiycie
– opowiym wum o Popielu i jego kobiycie.
Na wielgachnym zamku mieli pomiyszkanie,
łun buł król i bez to całe to skaranie:
bo buł lump, i luńtrus, i kawoł paskuda,
łuna pukwa, pinda, do tego maruda.
Do kumory tkali złoto i talary,
a krewni i noród – dostali fujt stary!
Lamynciuł lud biydny, krewni się burzyli
– łuni dzieś to mieli, jeszczy się puczyli!
Buła delegacjoł zez króleski rady…
Pośli – łuna sipto: „Łotrujma te dziady,
co ci bydum wtykać kluke” – tak go podjudzała,
i po cichu drugum łapum już trutke miyszała…
Król ji przystoł i uczte na zamku wyprawiuł
– gutli wina… i tak rade żywłota pozbawiuł!
Cieszum się Popiele, naroz z kłożdy dziury
wyłażum pumału myszyska i szury!
Uciyko król Popiel, kwiczy Popielowo,
a myjszy wciuż wiyncy i nikt się nie schowo!
A za pu kwadransa buło ich tak wiela,
że z kłakami żdżarły paskuda Popiela…
Bo za złe uczynki każdyn z nos odpowie
nawet tyn co nojsi korune na głowie.

Zofia Dragan

Przyśpiewka: „Kłoza nóm się łokłozióła”

Kłoza nóm się łokłoziła, łokłozióła w Sobkowym lejsie da dana ,w sobkowym lejsie
A chtu nóm te koźlóntko, koźlóntko do dóm przyjniejsie da dana, do dóm przyjniejsie
Wejźnie Jónek za łogónek, wejźnie Jónek za łogłónek
Kajśka za nóżki da dana, Kajśka za nłózki
I poniesóm te koźlóntko, i poniesóm te koźlóntko,
prosto do drłóżki da dana prosto do drłóżki
tekst ludowy z Bukówca
Legynda o zatopiony wsi
Naszo wieś Bukłówiec nie buła tu dzie tero, jyno tam dzie ksiyże łunki, jes tam miejsce co je Kuźnisko pozywajum, tam pewno tedy kuźnio buła, bo do dzisiej rozmaite zielonka tam idzie wyryć… I styarzy prawiyli, że ludzie nie byli tam dłobrzy. Rłobić jym się nie kciało na roli, co nejdli tło jedli, a że bliskło szła trachta to napodali na kupców i inne niegłodziwości wyjprowiali. Buł tyż tam kłóściól i ksiundz w kłościele godoł,” Źle rłobicie, weźcie się za poczciwum robłote, bło jak nie to Pan Bóg kare na wos ześle” . Ale łuni nic nie suchali. I zesłoł na nich Pan Bóg zaraze i wszyscy źli ludzie poumiyrali. Aby ci co byli dłobrzy przeżyli, ale opuściyli to niedłobre miejsce i przenieśli się wyży, tu dzie tero jes Bukówiec. I ledwo się przeciugli, zaczuły padać wielgie dyszcza, lugało bez ustanku wiela dny i nłocy. Strumiń cło tam płynie stoł się rzyjkum, ziymia robiuła się coroz bardzi minko, jak bagna… Jak przestało padać i pokozało się słuńce, to ludzie łoboczyli, że tytam wsi już prawie ni ma, aby jeszcze kumin od kuźnie i wieżum kościoła buło widać – wszyjsko zapadło się pod ziymie!
Jeszczy troche, a i to się zapadło, niedługo rzyjka stała się znowy struminiym, a na miejscu dzie buła wieś porosła trowa. Ale pól już tam ni ma, zrobiuła się dorń, i łunki, i mokro tam jes do dzisiej, szak… Ale od tego czasu, roz poroz słychać jak bijum dzwuny zatopiunygo kościoła…Tedy czebno zmówić połciyz za dusze w czyścu ciyrpiunce, bo to łune tak się dupuminajum ło modlitwe i zbawiynie…
Tak łopowiadali moja babusia, a jeje babusia łopowiedziała ji. I tak so bukówczuny z pokolyniu na pokolynie tum łopowieść przekazujum, ku przetrodze żeby pobożnie i uczciwie żyć.

Zofia Dragan

Ni ma to jak naszo mowa

Anu błody, anu szak
W naszych strónach mówióm tak:
Nawdzij bobe, szajkiyt, jupe
Kymby – rymby i na kupe
Refren
Ni ma to jak naszo mowa
Dur poezjo wszyjskie słowa
Można godać i żegotać
Prawić, brynczeć i klekotać

Sum dziewuszki, glajdy glapy,
Młode siksy i salachy
Sum chłopoki śmierduszniki
Lofry, łajzy i Trzydniki

Żywność zdrowo jak selera
Pyry z gzikum i lebera
Kielbrud, plince, żur z kapołki
Kluchy z lumpa i ślopołki

Bymny lubium ryć w wasztacie
Tedy powywłóczum tacie
Klyszczki, raszple, winkle, cwingi
Majsle, śrubsztok i rurcyngi

Zofia Dragan